Piriformis syndroom, ook bekend als ischias, betekent dat er irritatie is van een grote zenuw, de nervus ischiadicus. Deze zenuw loopt van je wervelkolom helemaal naar beneden, door je been. Voordat deze zenuw het been in gaat, moet hij langs een paar bilspieren, waaronder de musculus piriformis.
Afhankelijk van je anatomie kan de nervus ischiadicus over, onder, of zelfs door deze spier lopen. Bij piriformis syndroom raakt deze zenuw bekneld in de bilspier, wat pijn kan veroorzaken.
Functie van de Musculus Piriformis spier
Deze spier is een van je heupexorotatoren. Wat betekent dat? Nou, het helpt je heup naar buiten te draaien.
Maar dat is niet alles! Deze spier assisteert ook bij het zijwaarts heffen van je been (abductie) en het strekken van je heup (extensie).
En een extra bonus: het speelt een cruciale rol in het stabiliseren van je heupkop in de heupkom.
Kortom, deze spier is een echte multitasker die zorgt dat alles op z’n plek blijft tijdens je bewegingen. Laten we eens kijken hoe we deze spier effectief kunnen trainen om jouw heupen soepel en sterk te houden!
Triggerpoints in de Musculus Piriformis spier
Deze spier ligt vlak naast een belangrijke zenuw, de heupzenuw, en enkele grote bloedvaten. Als er triggerpunten in deze spier actief worden, kan de spier strak genoeg worden om de zenuw en de bloedvaten te beknellen of samen te drukken.
Dit kan leiden tot pijn, gevoelloosheid en zelfs zwelling. De pijn blijft meestal niet alleen in de bil, maar kan ook uitstralen naar je been. Als dit gebeurt, noemen we dat het Piriformis-syndroom.
Interessant genoeg hebben de meeste van onze patiënten met actieve triggerpunten geen last van piriformis-syndroom. Maar als een patiënt wel ischias-symptomen heeft, dan behandelen we niet alleen de musculus piriformis maar ook eventuele triggerpunten in de musculus gluteus minimus.
Bij compressie van de heupzenuw, zoals bij het Piriformis-syndroom, kunnen symptomen zoals pijn en gevoelloosheid in de billen, pijn langs de achterkant van het been, zwelling in het been, seksuele disfunctie en liespijn optreden.
Piriformis syndroom oorzaken
Dus, hoe komt het dat je last krijgt van die bilklachten? Meestal is het een mix van overbelasting of een zwakke onderrug. Je bilspieren moeten dan overuren draaien om je lage rug en je bekken stabiel te houden.
En wanneer merk je dit het meest? Vaak als je zit, je veters strikt, of iets van de grond probeert te rapen. Dit zijn typische momenten waarop die extra druk op je bilspieren echt voelbaar wordt.
Pijn in debil
Als de piriformis spier onder hoge spanning staat, kun je last krijgen van bilklachten. Soms vormen zich ook triggerpoints in deze spier.
Dat zijn spierknopen die niet alleen lokale pijn veroorzaken, maar ook pijn die naar andere delen van je lichaam uitstraalt. Je kunt hierdoor pijn voelen in je bil, maar ook langs de achterkant van je boven- en onderbeen.
Om deze spier wat te kalmeren en de spanning te verminderen, pakken fysiotherapeuten het grondig aan. Ze gebruiken technieken zoals dry needling, manuele therapie, en manuele triggerpointtherapie. Ook zetten ze in op oefentherapie, taping, en natuurlijk goed advies.
Beperking in deheup geven
Als de piriformis spier is aangedaan, kun je tegen serieuze problemen aanlopen. De spier kan zijn normale functie van aanspannen en ontspannen verliezen, waardoor hij constant in een soort ‘contractie-stand’ blijft staan.
Dit maakt het lastig om je heup goed te bewegen, wat kan leiden tot beperkingen bij het draaien van de heup.
Piriformis spier symptomen
aten we eens kijken naar twee duidelijke symptomen die kunnen wijzen op piriformis syndroom. Ik leg je uit wat ze zijn en waarom ze voorkomen.
Eerst en vooral, pijn in je bil. Die pijn komt door overmatig gebruik van je musculus piriformis. Als je deze spier te veel belast, raakt het weefsel beschadigd en wordt het stijver.
Wat gebeurt er dan? Die stijvere musculus piriformis begint druk uit te oefenen op je beenzenuw, de nervus ischiadicus, die onder deze spier doorloopt.
Deze druk veroorzaakt irritatie van de zenuw en dat leidt tot uitstralende pijn naar de achterkant van je been, zelfs tot aan je kuitspier.
Dit uitstralende gevoel is een klassiek teken van piriformis syndroom en is ook een veelvoorkomende oorzaak van ischiaspijn.
Bovendien beperkt piriformis syndroom je vermogen om te lopen, lang te zitten of om voorover te buigen om iets op te rapen.
Hoe kun je zelf checken of je dit syndroom hebt? Ik heb twee tests voor je:
Test één is de piriformis stretch
- Pak met je linkerhand je linkerknie vast.
- Pak met je rechterhand je linkerenkel vast.
- Trek je linkerknie naar je rechterschouder.
- Trek ook je linkerenkel richting je rechterschouder.
Voel je een verschil in stijfheid en pijn tussen je linker- en rechterkant? Dan zou je wel eens piriformis syndroom kunnen hebben.
Voelen ze beide hetzelfde, dan heb je waarschijnlijk geen last van dit syndroom. Let op: als beide zijden stijf zijn, kan dit duiden op een andere aandoening, zoals een hernia.
De tweede test
Als de eerste test positief is, doe dan de tweede test om te zien of je beenzenuwgeïrriteerd is:
- Ga plat op je rug liggen.
- Til het been aan de pijnlijke kant gestrekt op, terwijl je je tenen naar je toe trekt.
Merk je een groot verschil tussen links en rechts, vooral als je pijnlijke been minder hoog komt of een tintelend gevoel geeft?
Dan bevestigt dat niet alleen dat je musculus piriformis strak en geïrriteerd is, maar ook dat de zenuw geïrriteerd is.
Piriformis syndroom (ischias) oefeningen
Er zijn verschillende oefeningen die verlichting kunnen brengen en helpen de stabiliteit en flexibiliteit van je heupen te verbeteren:
Rek oefeningen
Rekoefening 1
- Ga op je rug liggen met beide voeten plat op de grond en knieën gebogen.
- Trek je linkerknie naar je borst.
- Pak met je rechterhand je linkerknie vast en trek deze naar je linkerschouder.
- Houd deze positie 30 seconden vast en focus op de rek in je bilspier.
- Wissel van kant en herhaal afhankelijk van waar je de meeste spanning voelt.
Rekoefening 2
- Blijf op je rug liggen met beide voeten plat op de grond en knieën gebogen.
- Laat de enkel van je linkerbeen over de knie van je rechterbeen rusten.
- Trek nu je rechterdij naar je borst en houd deze positie vast.
- Focus op de diepe rek in je bilspieren, houd 30 seconden vast.
- Wissel van kant en herhaal.
Krachtoefeningen voor de piriformis-spier
Glute Bridges
- Ga op je rug liggen met gebogen knieën.
- Span je bilspieren aan en duw je bekken omhoog.
- Beweeg langzaam op en neer.
- Doe dit voor 10 – 15 herhalingen.
Seated Abductions
- Ga zitten op de grond, houd je rug recht en ondersteun je bovenlichaam met je armen.
- Draai je voeten een beetje naar buiten, maar til ze niet op.
- Voer 10 – 15 gecontroleerde herhalingen uit.
Leg Raises
- Ga op je zij liggen.
- Draai het bovenste been iets naar buiten.
- Hef het been op en laat het langzaam weer zakken (abductie).
- Wissel na 10 – 15 herhalingen van kant.
Deze oefeningen versterken de piriformis en helpen de stabiliteit en flexibiliteit van je heupen te verbeteren. Geef ze een kans en voel het verschil!
De Piriformis zelfs masseren
Om de piriformis-spier zelf te masseren en verlichting te vinden bij piriformissyndroom en bijbehorende bilpijn, probeer deze simpele techniek:
- Ga op de rug liggen met beide voeten plat op de grond en beide knieëngebogen.
- Kruis je rechterbeen over je linkerbeen, plaats je rechterenkel op je linker dij.
- Pak de knie van je linkerbeen vast en trek deze naar je toe. Dit helpt de piriformis-spier te rekken en vermindert de druk op de zenuw, waardoor de pijn in de bilstreek kan afnemen.
- Houd deze rek 30 seconden vast en herhaal drie keer per dag aan elke kant.
Deze oefening bevordert de bloedstroom en helpt de spier te ontspannen, waardoor je mobiliteit in het heupgewricht kan verbeteren.
Foamroller of triggerpoint bal
Om die stijve piriformis-spier aan te pakken, kun je ook een foamroller of een triggerpoint bal gebruiken. Rol rustig over de spier om die diep te masseren.
Deze aanpak helpt echt om de bloedstroom naar het gebied te verhogen en spierspanning te verlagen. Dit is een topmanier om zelf wat verlichting te brengen, zodat je weer lekker kunt bewegen!
Als de klachten verergeren, maak dan een afspraak met onzefysiotherapeuten voor gespecialiseerde hulp.
